De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelatie (DBA) is op 1 mei 2016 aangenomen, met als doel duidelijkheid te brengen over de arbeidsrelatie van opdrachtgevers en opdrachtnemers. De belangrijkste vraag: Is opdrachtnemer werkelijk zelfstandig of is er een (fictief) dienstverband (schijnzelfstandigheid) van toepassing? Indien er enige twijfel kan ontstaan over de arbeidsrelatie, kunnen partijen gebruik maken van de door de Belastingdienst opgestelde modelovereenkomsten, dan wel goedgekeurde eigen overeenkomsten, waarin de onderlinge afspraken worden vastgelegd. De beoordeling van de arbeidsrelatie gebeurt vervolgens aan de hand van drie factoren, te weten:
Gezagsverhouding: Opdrachtnemer is vrij de inhoud van het werk te bepalen en zelfstandig uit te voeren. Opdrachtgever geeft geen leiding en houdt geen toezicht. Opdrachtgever kan wel aanwijzingen geven omtrent het resultaat van de opdracht.
Lees hier meer over de beoordeling van de werkrelatie: Zelfstandig of toch niet?
Zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers zijn in te delen in groepen. Waar de een zich zorgen maakt, maar het spoor bijster is, is de ander al druk bezig met het inlezen in de wet en het vastleggen van de afspraken. Dan is er nog een groep die rustig afwacht op wat er gaat komen en zich vooral geen zorgen maakt over de veranderingen. Het behoeft geen uitleg dat vooral deze laatste groep zich in de gevarenzone bevindt. Maar is dat wel zo, is de wet niet weer van tafel?
We starten met het antwoord; De Wet DBA is niet afgeschaft, maar handhaving wel uitgesteld. Op 18 november 2016 heeft Staatssecretaris Wiebes aan de Tweede Kamer laten weten dat het implementatie termijn van de Wet DBA verlengt wordt tot in ieder geval 1 januari 2018. Er zijn enkele redenen waarom de handhaving wordt uitgesteld. Dit zit hem met name in de begrippen 'gezagsverhouding' en 'vrije vervanging' welke verouderd zijn en voor beoordeling te vaag worden gehouden. Ook levert toetsing van de arbeidsrelatie achteraf teveel onzekerheid op, waardoor opdrachtgevers twijfels hebben over de inhuur van zzp-ers. Tot slot is het kader van beoordeling voor de Belastingdienst onduidelijk en kan moeilijk bewezen worden of de overeenkomst nageleefd is. Voordat werkelijk tot handhaving wordt overgegaan, worden eerst deze knelpunten aangepakt.
Betekent dit dat we nu kunnen afwachten tot medio/eind 2017 en geen modelovereenkomsten meer hoeven te gebruiken? Het antwoord is weer nee. Zowel opdrachtgever als opdrachtnemer dient nog steeds aan te kunnen tonen dat de arbeidsrelatie geen fictief dienstverband betreft. Echter gaat de Belastingdienst nog niet handhaven wanneer hier enige onduidelijkheid over is. Een uitzondering op deze regel is in het geval van kwaadwillendheid door partijen.
Staatssecretaris Wiebes geeft aan dat hij onder kwaadwillendheid het volgende verstaat: ‘Kwaadwillend is de opdrachtgever of opdrachtnemer die opzettelijk een situatie van evidente schijnzelfstandigheid laat ontstaan of voortbestaan, omdat hij weet – of had kunnen weten – dat er feitelijk sprake is van een dienstbetrekking (en daarmee een oneigenlijk financieel voordeel behaalt en/of het speelveld op een oneerlijke manier aantast).’
Voor u als opdrachtnemer of opdrachtgever verandert er op dit moment feitelijk niks; het blijft noodzaak dat zelfstandigheid van opdrachtnemer aangetoond kan worden. Het werken met goedgekeurde (model) overeenkomsten en het daadwerkelijk werken volgens die overeenkomsten blijft noodzakelijk. Zorg ervoor dat u op ieder moment kunt aantonen dat uw administratie op orde is en dat kwaadwillendheid uitgesloten is.
Vragen of advies benodigd?
Heeft u vragen over de werking of toepassing van de Wet DBA in uw werk, neem dat gerust contact met ons op. Wij helpen u graag op weg. Wilt u op de hoogte blijven van nieuws en andere belangrijke veranderingen rondom ondernemen? Schrijf dan in op de nieuwsbrief en volg ons op Facebook, LinkedIn en/of Twitter.